Herman Finkers heeft een boek geschreven met de titel: de cursus omgaan met teleurstellingen gaat helaas niet door. Misschien heeft u hem wel in de kast staan.
Ik moest aan deze zin denken toen ik afgelopen maandag de persconferentie zag, waarin werd aangekondigd dat de verscherpte maatregelen in ieder geval tot 1 juni zouden blijven gelden. Ik ging heel snel rekenen. Behalve dat ik opeens een beeld kreeg van mensen met uitgegroeide kapsels, realiseerde ik me dat de impact van deze aankondiging behoorlijk ingrijpt.
Ik maakte even een lijstje in mn hoofd:
Songfestival,
Koningsdag
4/5 mei
grote sportevenementen, van De Spelen tot aan het EK
Theaters, festivals en concerten
en ga zo nog maar even door. Eigenlijk allemaal geweldige evenementen waar we (het een meer dan het ander natuurlijk) enorm naar uitkijken. Vooral nu. Want middenin de crisis waar we nu in verkeren, kan iets als een plezierig vooruitzicht je wel op de been houden. Dan bemoedigen we elkaar met opmerkingen als: “nou als we hier uit zijn, dan….”
Maar dat gaat nu niet meer op. Als we hier uit zijn, dan is het afwachten wat er nog wel kan en gebeurt. En het is ook echt afwachten hoe mensen het vertrouwen weer terugvinden om met elkaar ergens op minder dan 1,5 meter afstand te verkeren. Want laten we wel zijn, ook dat is ingrijpend. Ik dans als een soort mislukte ballerina door de supermarkt om mensen te ontwijken. De schroom om iemand aan te raken is inmiddels enorm. Ik hoop dat ik daar wel van af kom mettertijd.
Het is fantastisch dat direct na de ingrijpende maatregelen ontzettend veel verbindende initiatieven ontstaan. Veel mensen gaan direct in de actiemodus. Ook ik. Want, tjonge, er moet al niet wat geregeld worden. Hulplijnen, mensen die boodschappen doen, inspirerende filmpjes, zwaai en klap acties, Skype-verjaardagen, bel-lijsten, online kerkdiensten…het is ontroerend mooi om daar onderdeel van te kunnen zijn.
En ook: niemand heeft een draaiboek voor een situatie als dit, dus elke dag is er een van voortschrijdende inzichten. Ik denk dan aan de thuiswerkende ouders met thuis-lerende kinderen, je hele routine wordt door de war gegooid. En dat is behoorlijk ontwrichtend. Tegelijk worden de kwetsbare plekken van ons samenleven ook direct schrijnend duidelijk. Zoals de koning het noemde: het eenzaamheidsvirus, dat samen oploopt met het corona virus. Mensen die afhankelijk zijn van zorg, vaste sociale uitstapjes, bezoek, alleen wonenende mensen, ouders van lichamelijk en/of verstandelijk beperkte kinderen, alles wordt uitvergroot. Alle vanzelfsprekendheden zijn niet meer vanzelfsprekend. En dit doet een enorm beroep op ons incasseringsvermogen en veerkracht. En man wat kan het dan helpen om je toch ergens op te verheugen, ergens naar uit te kijken, een stip op de horizon te hebben. Maar die stip is ook wat wazig nu.
Dus ik neem even een stap terug. Ik ben gewoon even verdrietig, teleurgesteld en ook boos en gefrustreerd. En ik neem er maar even de tijd voor ook. Mijn vooruitzicht om naar Vlieland te gaan direct na Pasen, de Triathlon, mijn studieverlof, Iona… man wat had ik er een zin in. Maar t meeste is afgelast. Behalve m’n studieverlof zelf, maar ja, dat ziet er nu ook totaal anders uit. En opeens kwam dit binnen. En ondanks mijn doorgaans optimistische karakter, werd ik ff heel naar. Ik merk dat ik het nodig heb, ruimte maken voor die teleurstellingen. Het moet ergens wel landen allemaal. Alleen als ik het de ruimte geef, opent zich wel weer een ander perspectief. Maar als ik me blind blijf staren op alles wat er niet gaat gebeuren, De Grote Teleurstelling, dan opent er zich helemaal niets. Ja, een zwart gapend gat vol frustratie. Dus… mijn advies: neem alsjeblieft ook de tijd om teleurgesteld te zijn. Alle begrip voor de lastige besluiten die genomen moeten worden, we zijn óók teleurgesteld. Zo! Want we hadden er zin an: in het EK, 4/5 mei, Pinksterweekend, het uitje naar ‘t Theater, het familieweekend, het bezoekje van de kleinkinderen, groot en klein… we hadden er zin an.
……….ruimte…..ruimte…….ruimte……..ruimte……
Zo… en nu hebben we het gezegd en hebben we onze teleurstelling de ruimte gegeven. En misschien moeten we dat nog een paar keer doen. Om dan te beseffen dat het allemaal op een andere manier wel terugkomt, het is niet het einde, het is alleen anders, en moet je eens zien wat we wél hebben. Zie: langzaam druppelt de energie wel weer het juiste kanaal in. Het kanaal van andere mogelijkheden, hartverwarmende initiatieven, troostrijke woorden en nieuw perspectief. Dat kanaal. Want man, wat hebben we het nodig om ergens naar uit te kijken… het uitzicht is alleen net ietsje anders dan we gepland hadden. Maar niet minder mooi.
Ik denk dat ik de cursus glansrijk doorstaan heb… hoop ik, denk ik… Hij is best pittig, dat dan weer wel.
Bijbelverhaal dat hierbij past: lees het boekje Ruth nog maar eens. Daar wordt ruimschoots ruimte gegeven aan dat wat doodgelopen is, wat niet (meer) doorgaat. Het leven van Naomi is totaal ontwricht en ze keert naar huis om haar wonden te likken, zonder enig perspectief en met geen oog voor wie er nog wel bij haar is. Maar langzaam, heel langzaam verschuift dat perspectief, krijgt ze eerst oog voor wie dichtbij is (Ruth) en gaandeweg wordt haar blik gericht op een andere toekomst…eentje die ze totaal niet had zien aankomen. Maar die haar de levensvreugde weer terug geeft en vertrouwen in het leven weer herstelt. Eigenlijk zou dat boekje Naomi moeten heten i.p.v. Ruth, maar goed, dat is ‘n andere discussie.