De Borneose Orang Oetang. Een zogenaamde mensaap, wordt dit soort wel genoemd. Op Borneo bestaan er een vanwege dit mensachtige uiterlijk meerdere legendes over de orang-oetan. De Dajaks, een volk dat in de bossen van Borneo leeft, beschouwen de orang-oetans als hun voorvaderen. Ook wordt op Borneo beweerd dat de orang-oetan eigenlijk kan praten, maar zwijgt, omdat hij anders zou moeten werken.
Orang Oetang betekent letterlijk Bosmens in het Maleis. En dit prachtige dier wordt met uitsterven bedreigd.
De populatie is sinds 1950 met 60 procent teruggelopen en de Scientific American denkt dat dat aantal met nog eens 22 procent afgenomen zal zijn in 2025.
Belangrijkste oorzaak dat deze aap tot de bedreigde diersoorten hoort? Verlies van hun leefomgeving door snelle ontbossing van het tropisch regenwoud voor de aanleg van rubber- of palmolieplantages en stroperij. Om de zaak nog wat erger te maken: Orang Oetans krijgen slechts om de 6 a 8 jaar een jong. Daarmee is de Orang Oetan het zich traagst voorplantende landzoogdier op aarde.
Ik las ergens dat onze planeet elke dag diersoorten verliest, elke dag! Dat geldt dus voor het hele spectrum van dieren, van insect tot zoogdier, van reptiel tot vis. En ja, we weten dat wel, maar als je dan zo’n plaatje ziet van dit prachtige dier, dat volgens de wetenschap inderdaad dichtbij het menselijk DNA zit, dan schrik ik toch weer. Dat moet toch te voorkomen zijn, denk ik dan. Dat kunnen we toch niet zomaar laten gebeuren. En ja, er is inmiddels veel meer bewust-zijn hoe we zorgvuldiger met onze planeet om kunnen gaan, maar het gaat veel te langzaam. Geld en gemak zitten ons nog steeds teveel in de weg.
Wat trouwens ook met uitsterven bedreigd wordt in Nederland is God. En dan is de meest brede zin van dat woord. Dat is dan “God in traditionele christelijke betekenis”, van kerk en gemeente. Okay, dat zien we om ons heen wel gebeuren met de toenemende secularisatie. Maar God als verzamelbegrip en richting van zingeving, spiritualiteit… iets buiten jezelf… noem het maar. Ook dat is in Nederland bijzonder laag, zorgwekkend laag als je het mij vraagt. Het Sociaal en Cultureel Planbureau heeft een lijvig rapport geschreven daarover en kwam tot oa de volgende conclusie:
De voornaamste bevinding op basis van internationaal onderzoek zal duidelijk zijn: Neder-
land is de afgelopen decennia, ook in vergelijking met veel andere landen, erg snel gesecu-
lariseerd. Het behoort nu zonder twijfel, samen met de Scandinavische landen en Tsjechië,
tot de meest seculiere landen van Europa. Deze sterke teruggang van het traditionele
(christelijke) geloof wordt slechts deels opgevuld door een (kleine) opleving in heden-
daagse spiritualiteit die, naar het zich nu laat aanzien, mogelijk tijdelijk en alweer op haar
terugtocht is. Hoe dan ook, ook in spiritueel opzicht is Nederland (inmiddels) niet een bij-
zonder gelovig land. Integendeel. Slechts ongeveer één op de zeven Nederlanders gelooft
in diverse aspecten van hedendaagse spiritualiteit. In Tsjechië en Slowakije is dit bijvoor-
beeld twee op de vijf. Desalnietemin duiden (nog) wel relatief veel Nederlanders zichzelf
aan als ongebonden (hedendaags) spiritueel.
Tot slot lijkt de zingeving met de teruggang in het (traditionele christelijke) geloof op het
eerste gezicht niet alleen in Nederland maar ook in andere landen mogelijk onder druk te
kunnen komen staan. Daarentegen is men juist in seculiere landen zoals Nederland sneller
van mening dat het leven alleen zin hee als men er zelf betekenis aan geeft.
Bron: Rapport Religie in pluriforme samenleving, Diversiteit en verandering in beeld, Den Haag 2022
Ik schrok nogal van die conclusie. Om meerdere redenen, maar vooral omdat ik dat zelf niet zo ervaar. En dat zal dan wel te maken hebben met mijn bubbel, denk ik dan. Zat mensen om me heen die zich niet meer associëren met christendom, maar wel degelijk nog in alle vaagheid soms iets ervaren van het mystieke en wonderlijke van het bestaan en daar zo nu en dan bij stil staan. Dit rapport zegt dat zelfs dát in Nederland een zeldzaamheid is geworden. En ik denk dan: dat is nogal een platgeslagen bestaan dan… Vrij eendimensionaal ook. Ik denk namelijk dat de mens ongeneeslijk religieus is. En misschien is de mens dat wel, maar de Nederlander kennelijk niet. Wat mij betreft nog maar eens te meer de urgentie om zoiets als de Veenkerk te blijven onderhouden als plek waar we in alle ruimte die er is stilstaan bij het wonder van het leven en dat zelfs nog verbinden met een God van Leven. En dat we dat uitdragen als iets wat ons verrijkt en ons leven verdiept. En dat je niet alles zo hoeft te geloven, maar ernaar verlangen en op zoek zijn is al zeker de moeite waard. Zoiets?
Verderop in de nieuwsbrief leest u een oproep om met de wijkraad mee te denken over de koers en de toekomst van de Veenkerk. Zeer de moeite waard, zou ik zeggen. Want we hebben een Goed Verhaal dat ik in ieder geval niet wil laten uitsterven.
Komende zondag één van die Mooie Verhalen, dat dierbaar en lastig tegelijk is: het verhaal over de verloren zoon. Natuurlijk kijken we dan ook naar kunst, naar dat prachtige schilderij van Rembrandt (dat in Moskou in de Hermitage hangt …). En we staan stil bij ons eigen verhaal over liefde, verbondenheid, afstand nemen, jezelf verliezen en weer gevonden worden. En…. we gaan dopen, Janneke Janssen en Wim Koelewijn dopen hun Sofie. Wees erbij!