De roeping van Paulus

TIP van Paulus ( als Kyrie)

Paulus schrijft de gemeente in Tessalonici de volgende woorden. En indirect zijn deze woorden ook gericht aan de gemeente, gemeenschap hier. Want hoewel we er na 2000 jaar ietsje anders naar kijken, ons denken is niet meer zo zwart-wit als toen, is de kern nog steeds hetzelfde: Jezus heeft met zijn leven en zijn boodschap laten zien hoe je kind van het licht bent, hoe God de mens bedoeld heeft: als heel mens, compleet mens. Met zijn sterven heeft Jezus zelfs laten zien dat God in het lijden van de mens aanwezig is. Zich daar niet aan onttrekt, maar het zich aantrekt. Dat is wat Paulus drijft en gaande houdt en dat is ook wat ons gaande houdt, waarmee we het zouden kunnen uithouden. Iets waar we wellicht geregeld aan herinnerd moeten worden:

We kijken door de ogen van Paulus naar onze wereld en de mensen die er wonen, van toen en van nu.

1Tess 5: 7 – 11:

Jullie horen bij het licht, niet bij het donker.

Wij horen niet bij de nacht en het donker, wij horen bij de dag. We moeten dus dingen doen die passen bij de dag. We moeten goed opletten en helder blijven denken. Andere mensen horen bij de nacht. Zij denken niet aan wat er gaat gebeuren. Het lijkt alsof ze slapen, of dronken zijn.

8-9Maar wij horen bij de dag. We moeten dus helder blijven denken. En we moeten op alles voorbereid zijn, net als soldaten die een harnas en een helm dragen. Ons harnas, dat is ons geloof en onze liefde voor elkaar. En onze helm, dat is ons vertrouwen. Want we vertrouwen erop dat we gered worden door onze Heer Jezus Christus. God wil ons niet straffen, maar redden!

10Jezus is voor ons gestorven. Daarom zullen we voor altijd bij hem zijn, nadat hij uit de hemel gekomen is. En het maakt niet uit of we dan dood zijn of nog leven. 11Blijf elkaar daarom moed inspreken, en blijf elkaar helpen.

Paulus’ roeping

 

En wat gebeurde er nou na die bekering?

Nou heel wat. En dat staat niet met zoveel woorden in Handelingen. Tussen de gebeurtenissen op de weg naar Damascus en Paulus eerste reis zit een ‘gat’ van ongeveer 10 jaar.

Wat er vermoedelijk is gebeurd, men weet dit te reconstrueren uit de brieven van Paulus zelf. Deze geven een betere weergave van de chronologie van Paulus’ leven dan in handelingen beschreven staat.

Na zijn bekering is Paulus ongeveer 3 jaar in Damascus gebleven. In die drie jaar daar heeft hij ook n reis naar Arabia gemaakt ( het huidige Jordanie).

U moet weten, Paulus wist ontzettend veel van de joodse wet. Nu, na de openbaring dat Jezus de vervulling van die wet is, moest hij alles wat hij tot dan toe voor waar had aangenomen met een geheel nieuwe invalshoek, exegese, uitleg gaan bekijken en bestuderen. Paulus is dus opnieuw gaan studeren. Met de ijver en toewijding die we van hem gewend zijn. En nu zo, dat waar er in het OT gesproken wordt over de messias, te ontdekken dat het over Jezus gaat.

Hij zal in die tijd al vrij snel in het openbaar zijn  gaan debatteren hierover, rondom de synagoges, en dat was niet zonder gevaar. De gemeente in Damascus helpt m ontsnappen ( in een mandje) en hij wordt op de boot naar Tarsus gezet. Daar komt hij immers vandaan. Eenmaal in Tarsus gaat hij verder met de studie en verdient hij de kost als tentenmaker.

In Tarsus zal hij steeds weer het debat zijn aangegaan, met zijn familie, zijn omgeving. Een hellenistische stad, vol afgoden en scholen voor de filosofie en levend temidden van een klassieke joodse gemeenschap. Je kunt je de verhitte discussies voorstellen, wanneer Paulus beweert dat Jezus de lang verwachte messias is en dat door zijn dood en opstanding Gods heil ( heil betekent zoiets als redding, dat je veilig en gekend bent bij God) voor alle volken was, en niet alleen voor het volk Israel.

Om hem heen, in Tarsus, zag Paulus hoe het leven van mensen misvormd werd door mensonterende praktijken. Hij zag het kwaad de mensen te gronde richten. En hij geloofde dat Jezus van Nazareth aan het kruis de diepste kracht van het kwaad verslagen had. De opstanding was het bewijs. Door Jezus had de Ene God alle machten overwonnen en de weg naar God was nu vrij voor alle mensen, joden en niet-joden.

Zijn familie moet het vreselijk hebben gevonden dat Paulus nu met dezelfde grote ijver deze ketterij verkondigde. En Paulus zelf schrijft ook in de Romeinen brief dat dit zijn grote verdriet is. Dat hij de mensen van wie hij houdt, niet mee krijgt in zn verhaal.

Deze 10 jaar in Tarsus hebben Paulus gevormd en heeft Paulus behoorlijk gedetailleerd uitgedacht wat het betekent dat de Ene God zich geopenbaard heeft in de gekruisigde en opgestane Jezus.

Dan krijgt Paulus bezoek, van Barnabas, die hem meeneemt naar Antiochie in Syrie. Daar krijgt Paulus de taak om de gemeente aldaar toe te rusten en op te bouwen. En het is hier dat het onderscheid tussen joodse christenen en niet-joodse christenen een punt wordt. En het is ook vanuit hier dat het verlangen groeit om de gemeente verder uit te breiden, over zee, naar Cyprus. Hier worden de plannen voor de eerste reis gesmeed.

We lezen: Galaten 1: 11- 23 en Galaten 2: 6 – 9

Lieve mensen van God,

Je roeping vinden…

  1. door te luisteren
  2. door niet te luisteren

en alletwee is waar…

Naarmate ik meer en meer over en van Paulus lees en studeer, groeit mijn respect en bewondering. Mijn vooroordelen over deze zogenaamde dogmatische vrouwenhater worden langzaamaan omgevormd tot een voorzichtige bewondering en doet me mijn mening over hem danig bijstellen. En…niet onbelangrijk, ik merk dat ik naar mezelf kijk en me afvraag of en zo ja hoe ver ik zou gaan om de boodschap over het koninkrijk van God de wereld in te brengen.

Want het was me nogal een tijd, de eerste eeuw na Christus. En als je gevaar liep, om welke reden dan ook, en je zou gestraft worden, waren dat niet malse toestanden. Geselingen, kruisigingen, levend verbrand worden om maar iets te noemen … ik wordt er koud van als ik er aan denk.

Paulus riskeert dit alles. Sterker nog, ook de mensen bij wie hij wel veilig zou zijn, familie, de joodse christenen in Jeruzalem, ook met hen gaat hij ‘de strijd’ aan. Hij ervaart het als zijn roeping. Dit is zijn taak hier en nu. Maar waarom? Wat is het dat hem zo gedreven maakt?

Het makkelijke antwoord is: zijn geloof, zijn diepe overtuiging dat door de dood en de opstanding van Jezus de mens is bevrijd van slavernij, van alles wat bindt, van alles wat je minder mens maakt. En zijn geloof, zijn diepe overtuiging, dat God een God voor alle mensen is. En dat het koninkrijk van God, waar vrede is, gerechtigheid, waar de mens compleet en geheeld is, is aangebroken. Het is al hier. En iedereen mag het weten, want iedereen hoort erbij.

En tegelijk is dit t moeilijke antwoord.

Paulus is na zijn bekering opnieuw door de Thora gespit. Maar nu in de overtuiging dat Jezus daadwerkelijk de beloofde Messias is. Hij heeft dat op eigen houtje gedaan. Dat horen we hem ook zeggen in de Galatenbrief. Hij heeft aan niemand advies gevraagd, maar is zelf, in gebed en meditatie, en door ijverige studie tot deze overtuiging gekomen. Alleen zo kon hij laten zien dat het iets was tussen Jezus en hem. Hij had Jezus dan wel nooit ontmoet, maar Jezus had hem wel degelijk aangesproken. En de Geest had de rest gedaan.

Pas daarna is hij contact met Petrus gaan zoeken en met Jacobus, de broer van Jezus. En daar, in Jeruzalem, heeft hij de verhalen over Jezus gehoord. En deze verhalen bevestigden hem alleen maar in de overtuiging dat Jezus daadwerkelijk de vervulling van de wet was. Het was niet meer nodig om volgens de joodse wet te leven om dichtbij God te zijn, om een kind van God te zijn, om erbij te horen. Nee, Jezus had de wet als het ware opgeheven. En op die manier waren dus ook de barrieres tussen joden en niet-joden opgeheven. Je hoefde niet eerst joods te worden, wilde je kunnen toetreden tot de mensen van de weg, zoals de christenen zich noemden. Iedereen kon meedoen.

Dat dit nog best een ding was, is niet verwonderlijk. Veel joden waren van mening dat de heidenen die tot geloof in Jezus waren gekomen, ook volledig joods moesten worden. Want als ze mede-erfgenamen werden van de oude beloften, de beloften die God gedaan had aan Abraham Isaak en Jacob, dan moesten ze ook de oude cultuur overnemen. Want wat zou anders de gemeenschappelijke basis van hun gemeenschap zijn.

 

Mooie vraag vind ik dat. Om een gemeenschap te zijn, heb je een basis nodig. De vraag is dan welke basis dat is. In die tijd was de basis het joodse geloof en cultuur. Maar aan die basis werd dus gemorreld. Het was niet meer alleen het joodse geloof en de cultuur. Want er kwamen allerlei vreemde culturen bij. Mensen met hele andere gewoonten en gebruiken dan de joden. Langzaam zie je dat de basis transformeert in het geloof in Jezus. Dat is wat men nu gemeenschappelijk heeft. Jezus is de weg… letterlijk en figuurlijk. De weg van Jezus is de weg van de nieuwe christenen geworden. En die weg heeft niets meer te maken met het naleven van de wet. Die weg is: Houdt van God met heel uw hart, ziel en verstand en heb uw naaste lief als u zelf. Immers, met die woorden heeft Jezus zelf gezegd: is de wet vervuld. Dat is de kern van de wet.

 

Juist in Antiochie, Syrie bleek dit vraagstuk over joden en niet-joden zwaar te wegen. Paulus was en bleek de aangewezen man om deze gemeenschap op te bouwen die deze opdracht als basis had. Immers, Paulus was joods, en hij was bekend en opgegroeid in de heidense wereld, sprak grieks en was een charismatische leider. Hij zelfs was al een voorbeeld van assimilatie, zou je kunnen stellen. Paulus was dus een inclusief denker en doener. Niet uitsluiten op basis van je achtergrond of vroegere overtuigingen of levensstijl, maar insluiten op basis van het aannemen van Jezus als de beloofde messias en degene die het koninkrijk van God op aarde gestalte heeft gegeven.

Daarbij is er nog iets wat we absoluut niet uit het oog mogen verliezen: wat wij er nu ook van vinden, het is een feit dat Paulus, Barnabas en hun collega’s zich in hun bidden, zingen, de schriften bestuderen, het gemeenteleven organiseren, en vooral, het spreken met joden en niet-joden, bewust waren van een kracht en van een besef geleid te worden die ze nog nooit eerder zo hadden ervaren. Als wij ons dat niet realiseren, kunnen we het niet begrijpen. Voortdurend spraken zij over de goddelijke geest. Ze geloofden werkelijk dat ze geleid werden door de persoonlijke aanwezigheid van de Ene God. Deze geestkracht leidde hen en zorgde ervoor dat ze niet zelf ging misleiden of misleid werden.

 

Het is dus hier in Antiochie, dat Paulus voelt dat hij verder moet. Dat zijn werkveld zich niet beperkt tot Syrie en Judea, maar verder. Immers, de nieuwe christenen namen hun nieuwe geloof ook mee op hun weg. En zij kwamen dan thuis, waar dat ook was en hoe dan verder? Hier is het begin gemaakt van het opzetten van allerlei netwerken waar de nieuwe christenen zich bij konden aansluiten. En Paulus voelde aan dat het zijn taak was om deze mensen te ondersteunen en toe te rusten. Dus hij gaat. Hij heeft zijn roeping gevonden.

Door te luisteren

En door niet te luisteren.

Hoe bizar is t dat er op basis van die uitspraken van Jezus een beweging ontstaat die langzaam de wereld in trekt: Houdt van God met heel uw hart en ziel en uw verstand en heb uw naaste lief als uzelf. Natuurlijk, die basis wordt ingevuld en er wordt op voortgebouwd, maar dat is de kern.

En die is zo sterk in Paulus, om alle bovengenoemde redenen, dat hij het ermee waagt.

Wat zou hij aantreffen hier, in Vathorst? Ik bedoel dit niet verkeerd hoor, gewoon als spiegel. Zetten wij onszelf hier in en op het spel om mee te werken aan een wereld waar God zich thuis voelt? Of schurken we er een beetje tegen aan?

Ik zeg t net zo hard tegen mezelf als tegen jou en u. Hoe diep zit t? Hoe ver draagt t je? Wat maak je ervan waar? Durven we het echt en werkelijk te wagen om op pad te gaan, onze eigen rollercoaster levensweg en het te wagen met slechts dat? Houdt van God en houdt van uw naast als uzelf. Als dagelijkse uitnodiging. Als iets waar je je door laat leiden, voeden en dragen?

Durf je dan volmondig te zeggen: ja, daar waag ik t mee. Daar doe ik t mee. En ik zie wel hoe ver t me brengt, ik heb geloof en vertrouwen dat ik er mee thuis kan komen? Ik hoop zo, als was t maar omdat Paulus zo zn best heeft gedaan, dat je zegt: ja. Eigenlijk moet ik zeggen: omdat je voelt dat dat de weg is, de weg met God.

God, die nooit loslaat wat haar handen ooit is begonnen, die God…

amen

play-rounded-fill

 

Reacties zijn gesloten.